Sklejka stała się w naszej marce Fam Fara podstawowym materiałem do tworzenia mebli. Nie jesteśmy jedynymi, którzy zachwycili się jej wytrzymałością i estetyką. Zachwyt sklejką trwa, od dziesiątków a nawet setek lat, postanowiliśmy więc przypomnieć jej historię. postanowiliśmy więc przypomnieć jej historię.
Zanim jednak przedstawimy historię wypada podać definicję.
Sklejka zwana z niemiecka dyktą, składa się z warstw obłogu klejonego włóknami pod kątem prostym. Ze względu na rodzaj zastosowanego w produkcji kleju wyróżnia się sklejki suchotrwałe i wodoodporne (wodoodporność odnosi się do kleju, a nie całego tworzywa, które jako produkt drewniany nie jest odporne na wodę). Składa się z nieparzystych warstw, a do jej wyrobu najczęściej stosuje się drewno z brzozy, olchy, sosny lub buku.
Ze względu na swoją krzyżową warstwowość sklejka jest materiałem wytrzymałym (nie odkształca się tak łatwo jak drewno) i sprężystym, dając się wyginać i formować. Dzięki tym cechom, dodatkowo popartym oryginalną estetyka sztorców, materiał ten znalazł zastosowanie w meblarstwie, szkutnictwie a także w tworzeniu przedmiotów użytkowych takich jak opakowania, zabawki oraz elementy dekoracyjne jak np. lampy.
Teraz historia.
Sklejka znana jest od starożytności – świadczą o tym szczątki np. sarkofagu znalezionego w Egipcie pod piramidą Dżesera w Sakkara, wykonane są z płytek drewna ułożonych naprzemianlegle pod kątem prostym i połączonych kołeczkami. Sklejka z cienkich płatów forniru występuje od poł. XIX w., była początkowo materiałem pomocniczym w meblarstwie, np. służyła do wypełnienia siedzisk i oparć zwłaszcza giętych, służyła również do wyrobu opakowań i skrzyń. Wyraźny postęp technologiczny nastąpił w okresie I wojny światowej oraz w 20-leciu międzywojennym, wtedy zaczęto ją wykorzystywać w przemyśle lotniczym oraz w meblarstwie zwłaszcza przy giętych elementach. Przestała wtedy też być elementem ukrytym – konstrukcyjnym, ale zaczęto dostrzegać równie jej walory estetyczne.
Przykładów na użytkowanie sklejki jest wiele, docenili ją wielcy twórcy Modernizmu wywodzący się nie tylko ze szkoły Bauhausu, my pozwoliliśmy sobie na wymienienie zaledwie kilku z grona najwybitniejszych:
- Alvar Aalto jako pierwszy opatentował zawieszane krzesło z oparciem ze sklejki – 1931-32 r. Wykorzystał elastyczność i wytrzymałość sklejki wyginając elementy siedziska.
- Marcel Breuer, fotel long chair 1935-36 r. Tu również w projekcie wykorzystano możliwości gięcia sklejki i ponownie, jak u Aalto, sklejka pozostawiona jest w naturalnym kolorze z estetycznymi sztorcami.
- Egon Riss szafka na książki z giętej sklejki Donkey Penquin 1939 r. W tym niewielkim meblu zastosowano wszystkie najlepsze cechy sklejki: możliwość wyginania, wytrzymałość konstrukcyjną by stworzyć filigranowe nóżek i piękno sklejkowych sztorców.
- Charles & Ray Eames krzesło i dziecięca zabawka Elephant 1945- obecnie dostępny w ofercie marki Vitra. Gięcie i cięcie nietypowych kształtów czyli zabawka Elephant, która obecnie cieszy się dużym powodzeniem wśród klientów.
- Le Corbusier, w 1951 sklejkę potraktował kompleksowo tworząc domek letniskowy architekta Roquebrune-Cap-Martin. Ten projekt jest najbliższy naszej marce FAM FARA, proste formy mebli, minimalizm wnętrza i wykorzystanie sklejki nie tylko do tworzenia mebli, ale i okładzin ściennych.
Sklejkę docenili również wybitni przedstawiciele polskiego wzornictwa przemysłowego lat 50 – 60tych:
- Krzesło Kowalskiego było jednym z wielu elementów zaprojektowanych przez Bogusławę i Czesława Kowalskich w latach 60-tych i wprowadzone na rynek przez markę Nowy Model w 2014 roku. Zachwyca prostą lekką formą, a połączenie drewna i sklejki daję niezwykle efektowny wygląd.
- Meble szkolne z 1965r. i krzesło „Płucka” 1956r. proj. Marii Chomentowskiej. W tych niezwykłych formach zawarty jest nietuzinkowy projekt i kunszt rzemiosła.
- Krzesło „Muszelka” 1956r. i meble zabawki proj. Teresy Kruszewskiej. Nasi projektanci pochylali się nad potrzebami dorosłych i dzieci. Meble zabawki są kolejnym przykładem ukłonu projektantów w stronę dzieci.
To tylko flagowe przykłady zastosowania sklejki z uwzględnieniem jej cech wytrzymałościowych i estetycznych.
Moda na sklejkę trwa, a jej zastosowanie widać niemal w każdej dziedzinie sztuki projektowej. Wystarczy rozejrzeć się choćby po współczesnych markach polskich:
- lampa Zeppelin marka TAR proj. Tomasz Rutkiewicz
- Stolik Kawa&Gazeta proj. Grynasz Studio
- Regał modułowy DYNKS proj. TABANDA
- Timewatch, prod. WOUD, proj. Agata Nowak
- i oczywiście FAM FARA i seria mebli KUBBIK oraz elementy systemu ŁAD.